Członkowie Rady Ochrony Pracy spotkali się dzisiaj, 18 lutego, z przedstawicielami Państwowej Inspekcji Pracy oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej, by omówić wpływ substancji chemicznych i procesów technologicznych na stan zdrowia pracowników.
Ocena narażenia zawodowego na czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym została opracowana w materiałach przygotowanych przez PIP i Główny Inspektorat Sanitarny. W wyniku działań kontrolnych PIP prowadzonych w latach 2011-2013 z zakresu przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach, w których stwierdzono występowanie czynników rakotwórczych i mutagennych do pracodawców skierowano środki prawne mające wpływ na poprawę stanu bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach.
Podczas prowadzonych kontroli tematycznych w zakresie czynników rakotwórczych i mutagennych jako przyczynę stwierdzonych nieprawidłowości inspektorzy pracy wskazali m.in.:
– niedostateczną znajomość przez pracodawców przepisów regulujących problematykę bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia osób wykonujących prace z niebezpiecznymi chemikaliami, w szczególności z czynnikami o działaniu rakotwórczym i mutagennym oraz działającymi szkodliwie na rozrodczość;
– brak dostatecznej wiedzy pracodawców, umożliwiającej prawidłową identyfikację czynników chemicznych występujących w miejscu pracy, w szczególności gdy trzeba je wytypować do badań i pomiarów w celu oceny narażenia pracowników;
– lekceważenie przez pracodawców wymagań prawnych zobowiązujących do sporządzania spisów i wykazów związanych z użytkowaniem chemikaliów, a także opracowania instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy oraz magazynowania i składowania.
Natomiast pracodawcy wśród przyczyn wskazywali:
– brak możliwości bezpłatnego korzystania, przez małych i średnich pracodawców, ze specjalistycznego doradztwa i merytorycznego wsparcia w zakresie bezpieczeństwa chemicznego;
– brak środków finansowych na spełnienie wymagań dotyczących przeprowadzenia kosztownych, powtarzanych okresowo, pomiarów i badań czynników szkodliwych na stanowiskach pracy.
Z materiałów przedstawionych przez Główny Inspektorat Sanitarny wynikało natomiast, że czynniki rakotwórcze występowały przede wszystkim w obiektach prowadzących działalność związaną z:
– produkcją drewna, wyrobów drewnianych, mebli (pyły drewna twardego),
– ochroną zdrowia – promieniowanie jonizujące, tlenek etylenu,
– produkcją wyrobów metalowych oraz maszyn i urządzeń – związki chromu sześciowartościowego, tlenku niklu w dymach spawalniczych,
– produkcją wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych –benzo[a]piren,
– rozbiórką lub zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest,
– pracą związaną z hutnictwem miedzi i innych metali – narażenie na arsen i nikiel.
Najczęściej występującymi w zakładach pracy substancjami, mieszaninami, czynnikami, procesami o działaniu rakotwórczym lub mutagennym są:
• substancje chemiczne i mieszaniny: azbest, tlenek etylenu, dichromian (VI) potasu, dichlorek kobaltu, chromian potasu, akrylamid, hydrazyna, chlorek kadmu, siarczan kadmu, tlenek niklu, tlenek chromu, sole hydrazyny, benzen, o-toluidyna,
• czynniki fizyczne: promieniowanie jonizujące X,
• procesy technologiczne: prace związane z narażeniem na pył drewna twardego, procesy związane z narażeniem na działanie WWA.
Z przedstawionego przez GIS materiału wynika, że podejmowane przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej działania kontrolne i edukacyjne przyczyniają się do poprawy warunków pracy pracowników wykonujących prace związane z ekspozycją na czynniki rakotwórcze, a także powodują wzrost świadomości pracodawców.
ROP podczas posiedzenia przyjął również stanowisko w sprawie ochrony pracy i warunków zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Na podstawie przedstawionych na posiedzeniu materiałów i dyskusji , Rada Ochrony Pracy zaleciła dla poprawy sytuacji na rynku pracy osób z niepełnosprawnością następujące działania:
1. Podejmowanie wczesnej profilaktyki niepełnosprawności i skutecznej rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, co decyduje o ich aktywizacji i zatrudnieniu na otwartym rynku pracy.
2. Dalsze doskonalenie systemu orzekania o niepełnosprawności w kierunku jego ukierunkowania na ocenę zdolności do pracy, ze zwróceniem uwagi przede wszystkim na potencjał zawodowy i społeczny decydujący o możliwościach osób z niepełnosprawnością, zamiast na przeciwwskazania do podejmowania aktywności na rynku pracy.
3. Ujednolicenie kryteriów oceny zdolności do określonych prac oraz dostosowania stanowisk i organizacji pracy do tak określonych możliwości osób z niepełnosprawnością oraz ich wdrożenie w systemie referencyjnym dla ośrodków regionalnych.
4. Poprawę efektywności funkcjonowania zakładów aktywności zawodowej we wspieraniu zatrudniania osób z niepełnosprawnością na otwartym rynku pracy
5. Ograniczanie w systemie kształcenia sytuacji, kiedy dzieci z niepełnosprawnością kierowane są zbyt często do szkół ukierunkowanych na kształcenie osób z niepełnosprawnością , co utrudnia im później uzyskanie poziomu wykształcenia pożądanego na rynku pracy.
6. Kontynuowanie kontroli PIP i PFRON, zarówno w zakładach pracy chronionej, jak i działających na otwartym rynku w celu uzyskania zapewnienia odpowiednich warunków pracy osób z niepełnosprawnością.
7. Dalszą współpracę pracodawców i organizacji, zajmujących się problemami osób z niepełnosprawnością w celu szerszego wykorzystywania dobrych praktyk dla tworzenia stanowisk i środowiska pracy dostosowywanych do możliwości osób z niepełnosprawnością.
Posiedzenie plenarne ROP zakończyło się omówieniem spraw bieżących.